some of the rest

Η Αθήνα που θυμάμαι
Θυμάμαι την Αθήνα γεμάτη χωματόδρομους –πιτσιρίκος, στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και τις αρχές του ’60–, τη μάνα μου να με παίρνει απ’ το χέρι και να πηγαίνουμε προς την Αγίου Μάρκου όπου δούλευε – με τα πόδια, δεν υπήρχαν λεφτά για λεωφορείο. Οι κεντρικοί δρόμοι, ακόμα και στο κέντρο, ήταν χωματόδρομοι. Την έχω ψηλαφίσει την Αθήνα, έχω περπατήσει κάθε στενάκι, κάθε σοκάκι, πές μου ένα δρόμο να σου πω πού είναι ακριβώς, την έχω χαρτογραφήσει. Αυτοί που την έχτισαν την έκαναν σαν τη μούρη τους. Αυτή η Αθήνα που γεννήθηκα και μεγάλωσα, η Αθήνα που μου αρέσει, δεν υπάρχει πια. Ίσως να έχουν σωθεί μόνο κάποιες γωνιές, κάτι νεοκλασικά στον Κολωνό, στο Μεταξουργείο, κανένα τριώροφο με ακροκέραμα, με γλυπτά μάρμαρα και με ωραία σκαλιστά σιδερένια μπαλκόνια, τα οποία ρημάζουν. Περιμένουν να πέσουν για να φτιάξουν τρισάθλια εμπορικά κέντρα. Είναι μόνο βιτρίνα η Αθήνα. Έχουν γίνει έργα καλλωπισμού – άμα δεις τη Βασιλίσσης Σοφίας ή την Πανεπιστημίου νύχτα, είναι πολύ ωραία φωτισμένες. Μια χαρά η βιτρίνα, αλλά από πίσω είναι κόλαση. Ερείπια, πλημμυρισμένα υπόγεια, μισογκρεμισμένα κτήρια.
Οι έποικοι
Η Αθήνα υποφέρει κι από άλλο ένα πρόβλημα. Υποφέρει απ’ τους εποίκους, όλους αυτούς που ήρθαν και θεωρούν την παραμονή τους προσωρινή, ότι κάποια στιγμή θα γυρίσουν στο χωριό τους ή στην πόλη που άφησαν πίσω τους, και την έχουν λίγο του πεταματού. Δεν την έχουν αγαπήσει. Ενάμισι εκατομμύριο Αθηναίοι ζουν, εργάζονται και κινούνται στον Δήμο Αθηναίων, και οι μισοί είναι αδήλωτοι λαθρομετανάστες, «ξένοι». Κι αυτό είναι άσχημο. Θα έπρεπε να έχουν ενσωματωθεί, και η Αθήνα να τους έχει αγκαλιάσει. Κι αυτοί να αγκαλιάσουν την πόλη. Δεν μιλάω μόνο για τους αλλοδαπούς, αλλά και για τους έλληνες «ξένους».
ΑΕΚ, ολέ
Η ΑΕΚ πάει καλά τώρα, έχει μπει σε έναν δρόμο. Έχει όμως ταλαιπωρηθεί πολύ από διάφορους αλήτες, σαλταδόρους, λαμόγια και απατεώνες, οι οποίοι την καταλήστεψαν και λεηλάτησαν την ιστορία και τα ταμεία της. Τελευταία, έχει μπει σε μια σειρά με την ομάδα Νικολαΐδη, έχει αρχίσει το γήπεδο και γίνεται πραγματικά μια γιορτή, σε κάθε παιχνίδι μαζεύονται 3-4 χιλιάδες πιτσιρίκια, κι ας μην πάει αγωνιστικά πολύ καλά –πρέπει να φτύσει αίμα για να πάρει πρωτάθλημα, δεν τα παίρνει με το κουτάλι όπως κάτι άλλοι. Το ζητούμενο όμως είναι να κάνει μία αξιοπρεπή εμφάνιση.
Όσο κι αν φαίνεται λίγο αστείο και ελαφρό αυτό, νομίζω ότι η ΑΕΚ μοιάζει πάρα πολύ με την Ελλάδα, είναι πιστό αντίγραφό της. Έχει υποφέρει και από την αριστερά της και από τη δεξιά της, έχει ζήσει εμφύλιους, έχει ζήσει χρόνια μαύρης τρομοκρατίας, χούντες, καραμανλισμούς, περιόδους ανοικοδόμησης, τσιμεντοποίησης και αντιπαροχής, έχει περάσει όλα όσα έχει περάσει η Ελλάδα. Και είναι και προσφυγικό σωματείο, όπως και η Ελλάδα είναι μια χώρα προσφύγων. Είναι και οι δύο βυζαντινογέννητες. Και με την καλή την έννοια και με την κακή.
Η σωτηρία της Αθήνας
Η Αθήνα θα μπορούσε να σωθεί μόνο με βομβαρδισμό. Αρκεί να μας ειδοποιήσουν να φύγουμε, για να μην έχουμε και θύματα. Θα ήθελα να επιβίωναν μόνο τα εναπομείναντα δείγματα της παλιάς Αθήνας, αυτά τα υπέροχα νεοκλασικά, τα οποία φρόντισαν όλοι αυτοί οι δήμαρχοι που τώρα κόπτονται για μια καλύτερη «πόλη της ζωής μας» και κάτι τέτοιες παπαριές. Είναι οι ίδιοι που εκφράζουν τις παρατάξεις που γάμησαν την Αθήνα. Η ΕΡΕ και η Ένωση Κέντρου. Η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Και αυτοί οι ίδιοι θέλουν να λυμαίνονται τον χώρο της για να φτιάξουν νέα εμπορικά κέντρα, καταστρέφοντας οποιοδήποτε παλιό δείγμα αυτής της υπέροχης πόλης έχει απομείνει. Αν συγκρίνεις μια φωτογραφία της παλιάς Ομόνοιας με αυτό το άθλιο κατασκεύασμα, το φρικαλέο τηγάνι, θέλεις να την κολλήσεις στη μούρη του Κακλαμάνη ή του Σκανδαλίδη – αυτοί δεν είναι που την έφτιαξαν; Μπέης, Παπαθεοδώρου, Έβερτ, Αβραμόπουλος, Μπακογιάννη (εξαιρείται ο Τρίτσης), αυτοί κι οι παρατάξεις τους δεν είναι; Τι υπόσχονται ότι θ’ αλλάξουν; Ότι θα τη διαλύσουν τελείως; Τους πιστεύουμε. Μπορούν να προσφέρουν στην Αθήνα μόνο με το να σηκωθούν να φύγουν…
[απ' τη συνέντευξη του γρηγόρη ψαριανού]